موفقیت و یا شکست در میادین ورزشی بستگی به عوامل زیادی دارد. یکی از عواملی که نمی‌توان آن را خارج از چارچوب ویژگی‌های شخصیتی قرار داد، هویت جنسی می‌باشد که بازتاب احساس مردانگی یا زنانگی فرد است. علی رغم اینکه برای مدت‌های طولانی تصور بر این بود که تفاوت های جنسی بر اساس عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی است ولی تحقیقات متنوع و مختلف نشان دادند که بیشتر جنبه‌های زنانگی و مردانگی در حقیقت اکتسابی هستند.

مقدمه:

«مارگارت مید[1]» در مطالعاتش به این نتیجه رسید که تفاوت‌های مشاهده شده در خلق و خوی بین زن و مرد ناشی از تفاوت های زیستـی آنها نبوده است بلکه حاصل از تفاوت ها در اجتماعـی شدن و انتظارات فرهنگی برای هر جنس است.

حضور در میادین ورزشی یکی دیگر از جنجالی‌ترین محیط های مؤثر در نقش یابی جنسیتی است و امروزه بحث اساسی در ورزش های مختلف این است که آیا جنگجویی و رقابت طلبی و خشن و سنگ دل بودن و داشتن خصوصیاتی چون غیرت و تعصب و . . . که از آنها (مرد) تداعی می‌شود و یا خصوصیاتی مانند ظرافت و طبع لطیف و آرام بودن و . . . که از آنها (زن) و (زنانگی) استنباط می شود، ویژگی‌های مطلق و ماندگار مرتبط با جنسیت هستند و یا  چنین نیست و هر کسی چه مرد و چه زن می‌تواند دارای این چنین خصوصیاتی باشد یا نباشد!در فوتبال و کاراته همانند اغلب ورزش‌ها شاخصه‌هایی که بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند عبارتند از رقابت پذیری استقامت، حس تهاجم و . . . ارزش‌هایی که به طور معمول در سازمان‌های غیر فوتبالی و غیر رزمی مرد محور می‌باشند. بعلاوه از دیدگاه تاریخی بدست آوردن این قابلیت‌ها برای یک زن غیر زنانه تلقی می شود. فوتبال و کاراته نقش مهمی را در روند مردانه شدن یک اجتماع ایفا می‌کند که طی آن یک  پسر به مرد تبدیل می شود. کلیشه معروفی وجود دارد که می‌گوید فوتبال و کاراته ورزشی کاملاً مردانه است. دخترانی که ورزش‌های سنتی مردانه را بازی می کنند اغلب «مردانه» یا «خشن » خوانده می شوند، حال آنکه پسران که ورزش‌های سنتی زنانه را باز ی می کنند اغلب «زنانه» یا «ضعیف و کم رو» خطاب می شوند.  فالو[2] (٢۰۰٦) در این زمینه تحقیقی با عنوان «زنان در ورزش تماسی: آغاز شنیدن پیام آنان» صورت داد. وی اظهار می دارد که اگر چه شرکت زنان در ورزش در حیطه جامعه شناسی مخاطب قرار گرفته است؛ این پدیده نو ظهور بصورت اعتذار و ناهنجاری توضیح داده شده است. یک مطالعه مقدماتی در یک ورزش تماسی صورت پذیرفت که ورزش تماسی مورد آزمون در این مطالعه، راگبی بود. با پنج بازیکن راگبی زن در جنوب غربی آنتاریو در کانادا به مدت ۹0-٣۰ دقیقه مصاحبه شد. بطور تعجب آوری، ورزشکاران زن تعاریف مجزایی از ورزش و بازی، بازی کردن داشتند و اولین موانع را بعنوان انگیزه جهت ادامه دادن بازی راگبی دریافت داشتند. این زنان با هنجارهای اجتماعی، که به آنها اجازه شرکت در ورزش تماسی، قلمرو یک مرد، را نمی دهد، می جنگند.هوئیس و همکاران (2008) ادراک ورزشکاران دختر را نسبت به هویت ورزشی مورد بررسی قرار دادند. بر اساس یافته‌های آنان، دختران ورزشکار شرکت کننده در ورزش های رقابتی افرادی با هویت مردانه در نظر گرفته شدند.

 لئونارد[3] (2008) در مقاله زنان و مردان در ورزش‌های غیر سنتی (امروزی) بیان کرد: دخترانی که در ورزش‌های سنتی مردانه بازی می کنند اغلب مردانه یا خشن اند، در حالیکه پسرانی که در ورزش‌های زنانه سنتی شرکت می کنند اغلب دخترانه و ضعیف و کم رو خطاب می شوند.آزادی (1387) در تحقیقی به این نتیجه رسید که بین صفت شخصیتی مردانگی و زنانگی دختران فوتبالیست و والیبالیست تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر به این نتیجه رسید که دختران والیبالیست از‌دختران فوتبالیست زنانه‌ترند.

با توجه به اهمیت آشنایی مربیان و مشاوران ورزشی و کمیته‌های استعدادیابی کشور با ویژگی‌ها و صفات شخصیتی و تأثیر آن در انتخاب رشته ورزشی مناسب، در این پژوهش برآنیم تا به مقایسه صفات زنانگی‌و‌ مردانگی در ورزشکاران زن و مرد رشته‌ ورزشی کاراته بپردازيم.

روش پژوهش:

این پژوهش به روش توصیفی از نوع همبستگی و کاربردی می باشد.جامعه آماری تمام ورزشکاران زن و مرد رشته‌ ورزشی کاراته 16 سال به بالایی است که حداقل یک بار در مسابقات استانی شرکت نموده اند. تعداد 90 نفر زن و مرد به روش تصادفی خوشه ای  با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند.با توجه به اهداف پژوهش و ماهیت آن از پرسشنامه زنانگی – مردانگی آیزنک که شامل 31 سوال می باشد، استفاده شد. اعتبار و پایابی این پرسشنامه از طریق آزمون _ باز آزمون با  ضریب پایایی 81/0 و ضمناً پایایی مردانگی 80/0 و زنانگی 82/0 بدست آمده است. برای توصیف اطلاعات جمع آوري شده از آمار توصيفي و برای تجزیه و تحلیل های آماری از آزمون‌هاي anovaو t-student ، جهت تایید یا رد فرض با آلفای 05/0 استفاده شد.

یافته های پژوهش:

جنسیت
   

مشارکت کنندگان
   

تعداد
   

میانگین
   

انحراف معیار
   

خطای انحراف معیار

مردانگی و زنانگی
   

زنان کاراته
   

45
   

11/18
   

7/2
   

40/0

 
   

مردان کاراته
   

45
   

17/17
   

06/2
   

30/0

جدول(1) داده های توصیفی صفات مردانگی و زنانگی بین زنان و مردان کاراته کا

 

جدول (2) آزمون t   مستقل برای مقایسه نمره های صفات مردانگی و زنانگی بین زنان و مردان کاراته کا

جنسیت
   

درجه آزادی
   

آزمون لوین برای برابری واریانسها
   

آماره t
   

سطح معنی داری

مردانگی و زنانگی

 
   

88
   

F
   

سطح معنی داری
   

8/1
   

069/0

9/1
   

16/0
   

8/1
   

069/0

 

طبق اطلاعات جدول (1و2) میانگین صفات مردانگی و زنانگی در بین  زنان کاراته 11/18 و مردان کاراته 17/17 که طبق معیار 8/1= t با سطح معنی داری 069/0=p بدست آمده است. نتیجه می شود که تفاوت دو گروه به سمت مردانگی است و  معنی دار نیست یعنی بین صفات مردانگی و زنانگی مردان و زنان کاراته تفاوتی وجود ندارد.

بحث و نتیجه گیری:

نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که میزان صفات مردانگی ورزشکاران زن و مرد در رشته ورزشی کاراته بیشتر است. یا به عبارت دیگر می توان گفت که زنان و مردانی که در ورزش هایی که از دید جامعه مردانه انگاشته می شوند شرکت می کنند دارای صفات مردانه می باشند. این نتايج  با یافته‌های اسکرودر و همکارش (1999)، میلر و لوی (1999)، هالند وآندره (١۹۹٥) و لئونارد(2008) که معتقدند، دخترانی که در ورزش‌های سنتی مردانه بازی می کنند اغلب مردانه یا خشن اند. وهوئیس و همکاران (2008) اذعان کرده اند؛ دختران ورزشکار شرکت کننده در ورزش‌های رقابتی افرادی با هویت مردانه در نظر گرفته شدند، همسویی دارد اما نتایج تحقیق با یافته های فالو (2006)که زنان را با وجود مشارکت در ورزش های خشن همچنان زنانه می داند، و همچنین با یافته های خمسه(1383) و ظهره وند(1383) که متعتقدند تفاوت بین طرحواره های ذهنی زنانه و مردانه در این گروه معنادار است، مغایرت دارد.

در مجموع   می توان نتیجه گرفت که شخصیت غیر از آنچه که مورد بحث وبررسی قرار گرفت، می تواند تحت عواملی همچون محیط(محیط خانواده، ورزش، جامعه، مدرسه ونوع ماهیت ورزش و (. . . وراثت، جنسیت و . . . قرار گیرد .همانطوري كه گوردون آلپورت (1967) اعتقاد دارد؛ شخصیت همواره در حال تغییر و مرکب از جسم و ذهن است و تمامی رفتارها و افکارها را تعیین می کند. در پایان پیشنهاد می شود مربیان و مشاوران ورزشی و خانواده ها، همواره ویژگی های شخصیتی (زنانگی - مردانگی) را به عنوان یک سازه مهم روانی – اجتماعی مورد توجه قرار داده و در فرایند هدایت استعدادهای ورزشی آن را مد نظر قرار دهند. هم چنين در فرایند استعدادیابی افرادی که بیشترین امتیاز صفات زنانگی و مردانگی را کسب می نمایند بهتر است به سمت رشته ورزشی کاراته بدون در نظر گرفتن جنسیت آنان هدایت شوند.
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: